ΒΟΗΘΟΣ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΟΠΑΙΧΤΗ

Μπορεί να μην είδα ποτέ παράσταση του Σπαθάρη, στην Πάτρα όμως είχαμε τους δικούς μας καραγκιοζοπαίχτες. Μεγάλη παράδοση που ξεκινάει από τον θρυλικό Μίμαρο, τον άνθρωπο που διαμόρφωσε το Θέατρο Σκιών στη Ελάδα. Οι καραγκιοζοπαίχτες είχαν τη φήμη του μάγκα και του λαϊκού ανθρώπου, γι΄αυτό και οι περισσότεροι υιοθετούσαν στο μικρό τους όνομα την κατάληξη -αρος, Γιάνναρος, Μιχάλαρος κλπ. Γύριζαν σα τσιγγάνοι με την οικογένειά τους ολόκληρες περιοχές και πάντα, κάθε βράδυ νέο έργο. Στη συνοικία που έμενα, το ιστορικό Ζαβλάνι, υπήρχε κανονικό θέατρο για παραστάσεις καραγκιόζη που λειτουργούσε κάθε καλοκαίρι. Εκεί έπαιζε για πολλά χρόνια ο Αντώναρος (Αντώνιος Πλέσσας από την Αμαλιάδα), με το ηλεκτρικό μπουζούκι του, μεγάλο προσόν για εκείνη την εποχή.

Ο πατέρας μου για κάποια χρόνια έκανε τον επιχειρηματία (θεατρώνη) στις παραστάσεις του Αντώναρου. Είχε τόση επιτυχία ο άνθρωπος που γέμιζε το θέατρο, ο κόσμος σκαρφάλωνε στις μάντρες για να δει. Και μετά την παράσταση πήγαιναιν οι δυό τους στην πάνω πόλη, στην πλατεία Μαρούδα, να κεράσουν μπύρες τους άλλους καραγκιοζοπαίχτες που έπαιζαν εκεί. Δεν τα θυμάμαι αυτά, αλλά τα διηγείται η μάνα μου.

Ο Αντώναρος δεν άφηνε να μπαίνουν στη σκηνή περίεργοι, ειδικά τα παιδιά. Φύλαγε τα μυστικά της τέχνης του. Στα μάτια μας η σκηνή ήταν κάτι απρόσιτο σαν το ιερό της εκκλησίας. Μόνο στις παραστάσεις που άλλαζε μπερντέ ενώ έπαιζε, παίρναμε μια γεύση για το τι υπήρχε από πίσω. Ομως την ίδια εποχή άρχισαν να κυκλοφορούν έγχρωμες χάρτινες φιγούρες και ιστορίες Καραγκιόζη στα περιοδικά. Ήταν πολύ εύκολο λοιπόν να στήνουμε στις αυλές μας αυτοσχέδιους μπερντέδες από σεντόνι και να παίζουμε παραστάσεις μιμούμενοι τους μεγάλους καραγκιοζοπαίχτες...

Ύστερα μεγαλώσαμε...

Είκοσι χρόνια μετά, πρώτα στα αμφιθέατρα των πανσπουδαστικών συνεδρίων και μετά στο ναυτικό που υπηρετήσαμε μαζί, γνώρισα τον Ψυχραιμία, εκτός των άλλων και καραγκιοζοπαίχτη. (Διαβάστε το άρθρο του Αντρέα Ρουμελιώτη στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ) Πολύ συχνά μιλούσε με "φωνές" ηρώων του θεάτρου σκιών και αμέσως άρχισα κι εγώ το ίδιο βιολί, ξαναγυρίζοντας στις μνήμες των παιδικών μου χρόνων.

Ψάχνοντας λοιπόν κάποια μέρα στα παλιατζίδικα στο Μοναστηράκι ανακαλύψαμε κάποιες φιγούρες με την υπογραφή του Αντώναρου. Ο παλαιοπώλης μας αποκάλυψε ότι ο Αντώναρος σε κατάσταση απόλυτης φτώχειας πούλησε όλη τη συλλογή του, τα εργαλεία της δουλειάς του για να επιβιώσει. Είχαν απομείνει απούλητα κάτι δεύτερα κομμάτια, ο καραγκιόζης καλόγερος, δύο γυναίκες και κάποια παλληκάρια. Τα αγόρασα αμέσως όλα για να συμπληρώσουν την συλλογή του Ψυχραιμία. Και μερικές μέρες αργότερα, σε κάποιες παραστάσεις του έγινα βοηθός του πίσω από το μπερντέ, κουνώντας τις φιγούρες του Αντώναρου.

Πέρασαν άλλα είκοσι χρόνια από τότε και νοιώθω πάντα την ίδια συγκίνηση...