Δευτέρα 1 Μαρτίου 2010

ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ ΧΩΡΙΣ ΕΚΕΙΝΗ...


Οι κόρες μου σήμερα έδεσαν στο χέρι τους την κόκκινη κλωστή.
Ο «Μάρτης», είναι ένα παμπάλαιο έθιμο. Πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα, και μάλιστα στα Ελευσίνια Μυστήρια. Οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων, έδεναν μια κλωστή, την «Κρόκη», στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι. Από την 1η ως τις 31 του Μάρτη, τα παιδιά φορούν στο χέρι τους, στον καρπό, ένα βραχιολάκι φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον «Μάρτη» ή «Μαρτιά». Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, ο «Μάρτης», προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της άνοιξης, για να μην καούν.
Το βραχιολάκι αυτό το βγάζουν στο τέλος του μήνα, ή το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να τον πάρουν τα πουλιά και να τον χρησιμοποιήσουν για να χτίσουν την φωλιά τους.
 Οι Βυζαντινοί πίστευαν ότι η άσπρη κλωστή συμβολίζει το πρωινό φως, ενώ η κόκκινη το μεσημεριάτικο καύμα. Έτσι όταν τις φορούσε κανείς απέφευγε τις ακτίνες του ήλιου και δεν μαύριζε — δεν «άρπαζε» - πράγμα που για την εποχή εκείνη δεν ήταν επιθυμητό.
Θυμάμαι το κορίτσι από τη Βουλγαρία που μας σέρβιρε στο WUNDERBAR στα Εξάρχεια. Παρατήρησα πέρισυ τέτοιες μέρες ότι φορούσε την ίδια κορδέλλα και τη ρώτησα να μάθω. Μου εξήγησε λοιπόν ότι το έθιμο υπάρχει και στη χώρα της και λέγεται Μαρτενίτσα. Μάλιστα την πρώτη ημέρα του Μάρτη, φορούν και στο πέτο τους στολίδια φτιαγμένα από άσπρες και κόκκινες κλωστές . Σε ορισμένες περιοχές της Βουλγαρίας, οι κάτοικοι τοποθετούν έξω από τα σπίτια τους ένα κομμάτι κόκκινου υφάσματος για να μην τους «κάψει η γιαγιά Μάρτα» (Μπάμπα Μάρτα, στα βουλγαρικά), που είναι η θηλυκή προσωποποίηση του μήνα Μάρτη.


Σήμερα δυστυχώς το WUNDERBAR έχει κλείσει για ανακαίνιση, με άγνωστη ημερομηνία επαναλειτουργίας. Το κορίτσι από τη Βουλγαρία, που δε θυμάμαι τ΄όνομά της, ίσως δουλεύει κάπου  κι εμείς τα πίνουμε κάπου αλλού χωρίς αυτήν. Ελπίζω να φοράει την κορδέλλα γύρω από το χέρι της...

8 σχόλια:

SUN W KNIGHT είπε...

Όμορφη και γελαστή σερβιτόρα. Λευκόδερμη, με ή δίχως κόκκινη κλωστή δεμένη.
Οι οινοχόοι παίζουν το δικό τους ρόλο στα συμπόσια...

Βάσσια είπε...

Πολύ ωραία η ανάρτηση.

Αυτό το έθιμο, των παιδικών μας χρόνων, ήταν τόσο "τελετουργικό".
Το συνέχισα με το γιο μου, τα ανίψια μου.


Καλό μήνα
:-)

mahler76 είπε...

και στην Ρουμανία υπάρχει. Θέλω κι εγώ Μάρτη άλλα η μάνα μου δεν φτιάχνει πλέον.

librarian είπε...

To εκανα μικρή και σχεδόν είχα ξεχάσει την ύπαρξή του.Τι καλά που υπάρχουν άλλοι που θυμούνται!

aerostatik είπε...

@ sun w knight
θυμάσαι ?

aerostatik είπε...

@ βάσσια
τελετουργικό στ' αλήθεια...

aerostatik είπε...

@ mahler
Το ασπροκόκκινο στολίδι της 1ης του Μάρτη φέρει στα ρουμανικά την ονομασία «Μαρτιζόρ». Η κόκκινη κλωστή συμβολίζει την αγάπη για το ωραίο και η άσπρη την αγνότητα του φυτού χιονόφιλος, που ανθίζει τον Μάρτιο και είναι στενά συνδεδεμένο με αρκετά έθιμα και παραδόσεις της Ρουμανίας. Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Θεός - Ήλιος μεταμορφώθηκε σε νεαρό άνδρα και κατέβηκε στη Γη για να πάρει μέρος σε μια γιορτή. Τον απήγαγε, όμως, ένας δράκος, με αποτέλεσμα να χαθεί και να βυθιστεί ο κόσμος στο σκοτάδι.

Μια ημέρα ένας νεαρός, μαζί με τους συντρόφους του σκότωσε τον δράκο και απελευθέρωσε τον Ήλιο, φέροντας την άνοιξη. Ο νεαρός έχασε τη ζωή του και το αίμα του -λέει ο μύθος- έβαψε κόκκινο το χιόνι. Από τότε, συνηθίζεται την 1η του Μάρτη όλοι οι νεαροί να πλέκουν το «Μαρτισόρ», με κόκκινη κλωστή που συμβολίζει το αίμα του νεαρού άνδρα και την αγάπη προς τη θυσία και άσπρη που συμβολίζει την αγνότητα.

aerostatik είπε...

@ librarian
προλαβαίνεις να το κάνεις φέτος...