Τρίτη 30 Μαρτίου 2010

ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΘΡΗΝΟΙ

" Πεθαίνει ο Αδωνις ο τρυφερός, και τώρα τι θα κάνουμε " αναρωτιέται η Σαπφώ σ΄ ένα ποίημα της. Μα φυσικά το έθιμο " Χτυπάτε το στήθος σας κόρες και σκίστε τους χιτώνες σας "
Οι υποχρεώσεις των ζωντανών προς τους νεκρούς είναι ξεκάθαρες. Το θυμίζει έντονα στον Οδυσσέα ο Ελπήνορας, ο σύντροφός του που τσακίστηκε μεθυσμένος στο παλάτι της Κίρκης. " Μη φύγεις και μ΄αφήσεις άκλαυτο κι άταφο ", του λέει, όταν τον συναντάει στην είσοδο του Κάτω Κόσμου.
Στην αρχαία Ελλάδα το κλάμα για το νεκρό ξεκινούσε από τον γόο, αυτοσχέδια τραγούδια από τους στενούς συγγενείς εμπνευσμένα από την οδύνη, και καταλήγουμε στο θρήνο, μελοποιημένες συνθέσεις που ερμηνεύονταν  από μισθωμένους επαγγελματίες. Δεν ήταν σπάνιο και το φαινόμενο του καταναγκαστικού θρήνου είδικά στις κηδείες βασιλέων ή τυράννων, όπου πολλοί μαστιγώνονταν για να βγάλουν δυνατές σπαρακτικές κραυγές.
Οι Χριστιανοί θεωρούσαν άπρεπο τον υπερβολικό θρήνο. Δεν περιορίζονταν να κατακρίνουν τις βιαιότερες συνήθειες, όπως το ξέσχισμα του προσώπου, το ξερίζωμα των μαλλιών και το σκίσιμο των ρούχων. Η εικόνα των γυναικών με τα σκισμένα ρούχα και τα στηθοκοπήματα θεωρήθηκε άσεμνη. Έφτασαν να θεωρούν το θρήνο συνήθεια εγωιστική και εγωκεντρική. Αλλά δεν τους πέρασε...
Το μοιρολόι, τραγουδι της μοίρας, παραδοχή του πεπρωμένου και του αναπόφευκτου θανάτου δίπλα στο σώμα του νεκρού, παρέμεινε προνόμιο των γυναικών, όπως και τότε...

Τρίτη 23 Μαρτίου 2010

ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΚΑΙ ΜΕΙΣ

Συμφωνα με επίσημους του Βερολίνου, και να της περίσσευαν της Γερμανίας τρόφιμα, θα τα έδινε κατά προτεραιότητα στη Νορβηγία, στο Βέλγιο και τις Κάτω Χώρες. "Δε γίνεται να ανησυχούμε υπέρμετρα για τους Έλληνες", σχολίαζε ο Γκαίρινγκ. "Πρόκειται για ένα ατυχές φαινόμενο που θα πλήξει πολλούς άλλους εκτός από αυτούς". Την άνοιξη του 1942 καθώς απειλούνταν με έλλειψη τροφίμων στην ίδια τη Γερμανία, ο τόνος σκλήρυνε. "Αξίζει στ΄αλήθεια να κρατιούνται ζωντανοί με τρόφιμα των δυνάμεων του Άξονα οι κάτοικοι των ελληνικών πόλεων, που αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι αποτελούνται από μεταπράτες, μαυραγορίτες, κλεπταποδόχους, κλέφτες και κοπανατζήδες ?" ρωτούσε μια γερμανόφωνη εφημερίδα. "Να δούμε ως πότε θα μπορούν οι σκληρά αγωνιζόμενες δυνάμεις του Άξονα να συνεχίσουν να τρέφουν εναν πληθυσμό εκατομμυρίων αργόσχολων!"
Mark Mazower  "Η Αυτοκρατορία του Χίτλερ" σελ. 280
ΔΕΝ ΑΛΛΑΞΑΜΕ ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΠΟ ΤΟΤΕ ?

Παρασκευή 19 Μαρτίου 2010

ΜΠΛΕΚ ΖΑΓΚΟΡ ΟΜΠΡΑΞ

Πριν από μερικές μέρες ανέβηκα στο πατάρι του σπιτιού της μητέρας μου. Εκεί είχα αφήσει σε δύο μεγάλες κούτες τα περιοδικά που διάβαζα μικρός. Και όταν λέμε μικρός, εννοούμε τα χρόνια από 1971 έως το 1974. Τα βρήκα διατηρημένα σε πολύ καλή κατάσταση. Τι ακριβώς ? Θα σας περιγράψω αμέσως. Ολα στις πρώτες εκδόσεις.
ΜΠΛΕΚ
Τεύχη 106 έως 208 και 210 έως 275
ΖΑΓΚΟΡ
Τεύχη 60, 64, 72 έως 82, 85 έως 190, 192 έως 195
ΟΜΠΡΑΞ
Τεύχη 1 έως 4, 6 έως 13, 21,22,27, 31, 33, 38, 40 έως 145, 146 έως 171
Ενδιαφέρεται κανείς ????

Δευτέρα 15 Μαρτίου 2010

ΤΑ ΑΥΓΑ ΤΩΝ ΓΛΑΡΩΝ

Αρχισε και φέτος η αναπαραγωγή των γλάρων. Με το συνηθισμένο τρόπο. Φτιάχνουν φωλιές στην ύπαιθρο, ζευγαρώνουν, γεννούν αβγά με εμφάνιση παραλλαγής και το θηλυκό τα κλωσσάει, μέχρι να γεννηθούν οι νεοσσοί. Τελείως φυσικό, θα μου πείτε. Συμφωνώ.
Το πρόβλημα προκύπτει από τον υπερπληθυσμό.
Εχουν άφθονη τροφή και μη φανταστείτε πως τρώνε ψάρια. Όλη τη μέρα γυρίζουν στις ανεγξέλεκτες χωματερές και ανάμεσα στα σκουπίδια βρίσκουν υπολείματα τροφίμων, με ιδιαίτερη προτίμηση στα κοτόπουλα. Αφού χορτάσουνε για τα καλά, αφήνουνε τα περιττώματα τους όπου τύχει. Είναι ανθεκτικά πουλιά, ζούνε τουλάχιστον είκοσι χρόνια και στις περιοχές που εγκαθίστανται εξαφανίζουν τα υπόλοιπα πετούμενα. Έχουνε φτάσει μέχρι τις Πρέσπες και συνεχώς πληθύνονται χωρίς ανακοπή. Μόνον όταν θα κλείσουν οι χωματερές θα μειωθεί ο πληθυσμός τους σε φυσιολογικά επίπεδα, το ένα δέκατο περίπου του σημερινού και η πανίδα θα αποκατάσταθεί.
Η μείωση του πληθυσμού με καταστροφή των αβγών δεν αποδίδει, γιατί γεννούν καινούργια αφού προηγουμένως φάνε τα σπασμένα, παρατείνοντας την αναπαραγωγική περίοδο. Μια μέθοδος επιστημονική, είναι το egg-oiling. Με λίγα λόγια, ψεκάζεις λάδι φαγητού πάνω στο κέλυφος χωρίς να τα πειράξεις. Το λάδι κλείνει τους πόρους του αβγού νεκρώνοντας το έμβρυο. Ταυτόχρονα το θηλυκό ξεγελασμένο συνεχίζει να κλωσσάει το νεκρό αβγό και δεν γεννάει άλλα. Ετσι περνάει η περίοδος αναπαραγωγής και δε γεννιούνται νεοσσοί.
Είναι κι αυτό ένα παράδειγμα της ελληνικής πραγματικότητας. Οταν δεν είσαι ικανός να εφαρμόσεις το προφανές (σύγχρονη διαχείρηση των σκουπιδιών) καταφεύγεις σε μέτρα όπως το λάδωμα. Πνιγμένος στα σκατά των γλάρων...

Δευτέρα 8 Μαρτίου 2010

ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ


είν' οι γυναίκες π' αγαπούμε σαν λιμάνια
(μόνος σκοπός
προορισμός
των ωραίων καραβιών μας)

ΚΙΡΚΗ
Μεταμορφώνει τους συντρόφους του σε γουρούνια κι αυτόν τον ρίχνει στο κρεβάτι της.
Του δείχνει την είσοδο στον Κάτω Κόσμο, στα σκοτεινά βασίλεια του Αδη.
Τα επίθετα που χρησιμοποιεί γι αυτήν είναι: πολυφάρμακος (κ 276), πότνια (σεβαστή: κ 549), καλλιπλοκάμοιος (κ 220) και εϋπλόκαμος (κ 136 και λ 8).
ΚΑΛΥΨΩ
Νύμφη, θεά κι αθάνατη.
 Θέλει να του προσφέρει την αθανασία για να τον κρατήσει για πάντα στο νησί της την Ωγυγία.
Τα επίθετα που χρησιμοποιεί γι αυτήν είναι: νύμφης εν μεγάροισι (ε14), δία θεάων (ε78)  δολόεσσα (η245)   ναίει ευπλόκαμος, δεινή θεός (η255), ηυκόμοιο (θ452)
ΝΑΥΣΙΚΑ
Δεκάξι χρονών, παρθένα, τον βλέπει ξαφνικά μπροστα της, άγνωστο, γυμνό, καραβοτσακισμένο να προσπαθεί να καλυφθεί μ΄ένα κλαδί. Πρόλαβε μόνο να του πεί "μνήσῃ εμεύ, ότι μοι πρώτη ζωάγρι᾽ οφέλλεις να με θυμάσαι θέλω κάποτε, γιατί εγώ σ΄έχω σώσει
Τα επίθετα που χρησιμοποιεί γι αυτήν είναι: εύπεπλον· (ζ49) λευκώλενος (ζ101) θεών άπο κάλλος έχουσα (θ457)
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
Ο κόλπος στης πατρίδας το λιμάνι.
Τα επίθετα που χρησιμοποιεί γι αυτήν είναι : περίφρων, εχέφρων...

Δευτέρα 1 Μαρτίου 2010

ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ ΧΩΡΙΣ ΕΚΕΙΝΗ...


Οι κόρες μου σήμερα έδεσαν στο χέρι τους την κόκκινη κλωστή.
Ο «Μάρτης», είναι ένα παμπάλαιο έθιμο. Πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα, και μάλιστα στα Ελευσίνια Μυστήρια. Οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων, έδεναν μια κλωστή, την «Κρόκη», στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι. Από την 1η ως τις 31 του Μάρτη, τα παιδιά φορούν στο χέρι τους, στον καρπό, ένα βραχιολάκι φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον «Μάρτη» ή «Μαρτιά». Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, ο «Μάρτης», προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της άνοιξης, για να μην καούν.
Το βραχιολάκι αυτό το βγάζουν στο τέλος του μήνα, ή το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να τον πάρουν τα πουλιά και να τον χρησιμοποιήσουν για να χτίσουν την φωλιά τους.
 Οι Βυζαντινοί πίστευαν ότι η άσπρη κλωστή συμβολίζει το πρωινό φως, ενώ η κόκκινη το μεσημεριάτικο καύμα. Έτσι όταν τις φορούσε κανείς απέφευγε τις ακτίνες του ήλιου και δεν μαύριζε — δεν «άρπαζε» - πράγμα που για την εποχή εκείνη δεν ήταν επιθυμητό.
Θυμάμαι το κορίτσι από τη Βουλγαρία που μας σέρβιρε στο WUNDERBAR στα Εξάρχεια. Παρατήρησα πέρισυ τέτοιες μέρες ότι φορούσε την ίδια κορδέλλα και τη ρώτησα να μάθω. Μου εξήγησε λοιπόν ότι το έθιμο υπάρχει και στη χώρα της και λέγεται Μαρτενίτσα. Μάλιστα την πρώτη ημέρα του Μάρτη, φορούν και στο πέτο τους στολίδια φτιαγμένα από άσπρες και κόκκινες κλωστές . Σε ορισμένες περιοχές της Βουλγαρίας, οι κάτοικοι τοποθετούν έξω από τα σπίτια τους ένα κομμάτι κόκκινου υφάσματος για να μην τους «κάψει η γιαγιά Μάρτα» (Μπάμπα Μάρτα, στα βουλγαρικά), που είναι η θηλυκή προσωποποίηση του μήνα Μάρτη.


Σήμερα δυστυχώς το WUNDERBAR έχει κλείσει για ανακαίνιση, με άγνωστη ημερομηνία επαναλειτουργίας. Το κορίτσι από τη Βουλγαρία, που δε θυμάμαι τ΄όνομά της, ίσως δουλεύει κάπου  κι εμείς τα πίνουμε κάπου αλλού χωρίς αυτήν. Ελπίζω να φοράει την κορδέλλα γύρω από το χέρι της...